De Twuyverhoek


Het plangebied ligt aan de noordoostzijde van Sint Pancras en is ongeveer 16 hectare groot. Aan de noordzijde wordt het gebied begrensd door de Twuyverweg, aan de oostzijde door de Dijkstalweg. Aan de zuidzijde van het plangebied ligt de woonwijk Oostwal (fase 1) die in het begin van de jaren ‘90 is gebouwd. Het plangebied grenst aan deze zijde direct aan een tennispark en ijsbaan. De westrand van het plangebied wordt begeleid door een brede waterloop. Achter deze brede waterloop ligt de bestaande bebouwing (jaren '70) van noordoost Sint Pancras.

Historische ontwikkeling
Sint Pancras is ontstaan op de strandwal die vanuit Kennemerland via Alkmaar en Oudorp in noordelijke richting loopt. Het plangebied ligt direct ten oosten van de strandwal en kende een rechtstreekse afwatering op het water van de Heerhugowaard. Het grondgebruik was grotendeels weide overgaand in moeraszones. Bij hoog water vond het vee een vluchtplaats op een verhoging in het landschap. Deze is in de huidige situatie nog steeds waarneembaar, de "Dijkstal"( weg).

De Dijkstal was niet alleen een vluchtplaats voor het vee maar had ook een waterkerende functie voor het water van de Heerhugowaard. Dit geldt eveneens voor de daarvoor speciaal aangelegde "lange dijk", waar de huidige kernen Oudkarspel, Noord en Zuid-Scharwoude en Broek op Langedijk aan zijn gelegen.
De Twuyverweg verbindt de Dijkstal met de lange dijk en had ook een waterkerende functie. De Twuyverweg werd van Sint Pancras tot aan Broek op Langedijk begeleid door laanbeplanting aan beide zijden van de weg.

Op het moment dat de Heerhugowaard werd drooggelegd met ringvaart en bedijking is het moerasgebied in een poldergebiedje omgevormd. In het gebied werden tuinbouwproducten geteeld. Door de bagger uit de afwateringsslootjes te gebruiken als mest, werden de sloten steeds breder en de legakkers steeds smaller. Zo ontstond de vaarpolder. De Twuyvermolen zorgde voor de bemaling van het gebied. De ringvaart ter hoogte van de "zes-wielen" te Alkmaar tot aan de Roskamsluis in Noord- Scharwoude is in de jaren '40 van de 20e eeuw verbreed en verdiept. Hierdoor ontstond het kanaal Omval-Kolhorn. De ringvaart is niet alleen verbreed en verdiept voor de waterbeheersing maar werd vanaf 1942 ook voor de scheepvaart geopend. Zo konden producten als suikerbieten, andere landbouwproducten en vee vanuit de Wieringermeer en andere aanliggende plaatsen rechtstreeks naar het zuiden richting Alkmaar en verder naar Amsterdam vervoerd worden. In de jaren ‘70 is het gebied, evenals overigens een groot gedeelte van de tuinbouwgronden binnen de gemeente, door ruilverkaveling geschikt gemaakt voor efficiëntere landbouw. De vaarpolder werd omgezet in een rijpolder, de tuinbouwproducten werden niet meer per boot vervoerd maar over het land.

Huidige situatie
De Dijkstal is tijdens de ruilverkaveling in stand gebleven. Door het hoogteverschil met het omliggende landschap is de Dijkstal ook nu nog waarneembaar. Aan de noordzijde takt de Dijkstal inmiddels aan op de Twuyverweg en aan de zuidzijde op de Magnolialaan. De Dijkstal heeft een verkeersfunctie gekregen (erftoegangsweg binnen de bebouwde kom), en heet nu: Dijkstalweg. Aan de Dijkstalweg staan twee woningen/boerderijen. Bij de meest zuidelijk gelegen boerderij staan schuren. De Twuyvermolen is gelegen aan het kanaal Omval-Kolhorn en is een belangrijk oriëntatiepunt voor haar omgeving. De molen heeft zijn maalfunctie inmiddels verloren en wordt gebruikt als woning. De oorspronkelijke laanbeplanting (essen) langs de Twuyverweg is grotendeels verdwenen, slechts een kleine strook in het verlengde van de Dijkstalweg is behouden gebleven.

In de wijk direct ten zuiden van de locatie liggen diverse voorzieningen, zoals een ijsbaan, tennispark, jeugdhuis, sporthal, bibliotheek, openluchtzwembad, sportvelden, begraafplaats en een dorpshuis. De commerciële voorzieningen (dienstverlening, ambacht) bevinden zich grotendeels in het oude bebouwingslint, de Bovenweg.